Normaliseer namen

door Wim Nelis

Een tijdje geleden vroeg een PRO-GEN-gebruiker of op eenvoudige wijze de namen in een PRO-GEN-bestand kunnen worden aangepast. In een bestand stonden alle namen, van personen en plaatsen, in uitsluitend hoofdletters geschreven en hij wilde ze veranderd hebben naar een standaard schrijfwijze met een hoofdletter aan het begin en de rest in kleine letters. Als de personen een voor een met het handje veranderd zouden worden, gaat dat erg veel tijd kosten. Het kan echter snel en vrijwel foutloos gedaan worden met een VTX-programma.

Mogelijk hebben meer PRO-GEN-gebruikers baat bij dit programmaatje. Daarom wordt het programma hier beschreven en wordt het beschikbaar gesteld voor de PRO-GEN gebruikers.

Het programma heet NorN, een afkorting van NORmaliseer_Namen. In een standaard PRO-GEN programma (dat wil zeggen een met een opmaakdefinitie als PG30-1.DEF) staan vele namen. De namen van een persoon beslaan acht velden, een persoon bevat tot zes plaatsnamen, en een relatie bevat tot 5 plaatsnamen. Er bestaan afspraken (regels) voor de schrijfwijze van namen, die opgenomen zijn in programma NorN. Het programma controleert of elke naam voldoet aan die regels. Zo niet, dan wordt de schrijfwijze aangepast. Dit proces wordt 'normaliseren' genoemd.

Het programma NorN verandert niets aan de informatie in het PRO-GEN-bestand. Het verandert wel de schrijfwijze, de presentatie van de informatie.

Een naam, van een persoon of een plaats, bestaat uit een of meer woorden. Twee woorden worden gescheiden door òf een of meer spaties òf een koppelteken. De regels in programma NorN over namen en woorden zijn de volgende:

• Een naam bevat geen voorloopspaties. Een naam begint dus niet met een spatie.
• Als er twee of meer spaties staan tussen twee opeenvolgende woorden, dan worden ze op één na verwijderd.
• In een naam, met uitzondering van een achternaam, begint elk woord in de naam met een hoofdletter. Als de beginletters van een woord "ij" zijn, dan worden beide als hoofdletter geschreven. De rest van de letters in het woord worden met een kleine letter geschreven.
• In een achternaam begint elk woord met een hoofdletter, met uitzondering van de voorvoegsels. Deze beginnen met een kleine letter. De overige letters in een achternaam worden geschreven als kleine letters.
• Als in een voornaam een voorletter staat, een letter gevolgd door een punt, dan dient er na de punt een spatie te staan.
• Als in een voornaam een woord uit slechts één letter bestaat, dan is dat een voorletter. Er wordt een punt achter de voorletter geplaatst.

Deze regels leveren vaak het gewenste resultaat op, maar niet altijd. Bijvoorbeeld, een plaatsnaam als "Nieuwerkerk aan de IJssel" wordt volgens deze regels veranderd in "Nieuwerkerk Aan De IJssel".  Merk op dat er in de regels niets staat over spaties aan het einde van een naam. De reden is dat PRO-GEN zelf deze naloopspaties automatisch verwijderd.

Het merendeel van deze regels wordt veel genealogen in Nederland gebruikt. Ik vraag me af of namen in Vlaanderen op dezelfde wijze worden geschreven.

Als men het programma NorN start, wordt een menu getoond met twee opties, die aan of uit kunnen staan. De eerste optie heet de veto-optie. Als deze aan staat wordt bij elke verandering van een naam gevraagd of die verandering mag worden doorgevoerd. Echter, het verwijderen van spaties en het toevoegen van punten worden uitgevoerd zonder dat er een vraag wordt gesteld. Deze optie staat standaard aan, want het veranderen van de namen gaat weliswaar meestal naar wens, maar niet altijd. Indien een voorgestelde verandering niet naar wens is, dan kunt u die verandering blokkeren door de vraag met N of n te beantwoorden.

De tweede optie betreft de mutatie datum. Als u in PRO-GEN iets verandert bij een persoon of een relatie, dan wordt de datum van laatste wijziging bij die persoon of relatie ook aangepast. NorN kan op dezelfde wijze werken. Als u de mutatiedatum wilt laten aanpassen, zal bij elk record dat door NorN is veranderd, ook de mutatiedatum worden veranderd. Deze optie staat standaard uit, want mijns inziens verandert er niets in de informatie, alleen in de schrijfwijze.


--------------------------------------------

Dit artikel is overgenomen uit PRO-GEN-eralia jrg. 8 (2002), nr. 4, blz. 90.